Comezamos hoxe coa outra clase de cruceiros, os incompletos. Que clasifico así por faltarlle ou carecer algunha parte das xerais de todo cruceiro, isto é, gradas, pedestal, varal, capitel, cruz, cruz anverso O Cristo e cruz reverso A Virxe. Polo xeral, as partes que faltan son: ou ben as gradas, ou o capitel, ou as imaxes da cruz. Varal e cruz non faltan neles, mais, ás veces, cruz e varal é todo un, sendo o brazo inferior dela o que fai tamén de varal; nestes casos, polo concello dáselles o nome de Cristo de…, coma no caso do Cristo de Prada que xa foi tratado no segundo artigo desta serie de Patrimonio Pontés.

O primeiro exemplar de cruceiro incompleto que imos ver é:


CRUCEIRO DA COVA-APARRAL

Este é un exemplo máis dun cruceiro que sufriu deterioro e que foi relativamente restaurado, pois a cruz perdeuse o hoxe ten unha nova. E do tipo dos incompletos, pois carece do Cristo e da Virxe. Cando tiña a outra cruz tiña Cristo, o que non sei é se tiña tamén a Virxe.

Localización:
No lugar da Cova-Aparral, concretamente na desviación que hai na estrada As Pontes-Vilalba cara o Aparral. Xusto na curva do lugar da Cova, aí está este cruceiro. Segundo se entra na pista, á man esquerda.

Plataforma:
A plataforma é rectangular e está formada por tres gradas que tampouco son orixinais, senón que foron postas novas cando o restauraron despois de ser derrubado pola saída dun vehículo na curva.

Pedestal:
É un pedestal de tipo prismático rectangular e vai achafranado na súa parte superior. Non é moi grande, nin alto.
O material é pedra de granito.
É liso, sen inscricións nin relevos.
Está algo deteriorado na parte baixa e atópase reparado con cemento na zoa onde se une á plataforma.

Varal:
Este varal é un exemplo de varal ou fuste alto.
A sección do mesmo é cuadrangular achafranado ou octogonal irregular, na parte inferior e superior é de sección cadrada.
É un varal liso sen inscricións nin relevo.

Capitel:
É este un capitel de sección cadrada, moldurado inferiormente a xeito de bocel. E moldurado superiormente con molduras máis grandes e máis saíntes cas inferiores.
Non leva adornos, é liso. E é de pequeno tamaño.
O material tamén é o granito.

A Cruz:
Esta Cruz é nova, colocada na reparación do cruceiro. É unha Cruz de granito, alta e fina; de forma latina e cos brazos frorenzados con botón central. De sección cuadrangular achafranada (octogonal irregular) e cadrada no encaixe no capitel.
É lisa, sen relevos e ben feita. Nela non hai imaxes.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración