Archivo por meses: enero 2023

PATRIMONIO PONTÉS XLIII

CRUCEIRO DE FIBRA-CEMENTO EN GOENTE. FINCA PARTICULAR
En Goente atopámonos con este singular exemplar de cruceiro de fibra-cemento que non ten imaxes e, o máis raro aínda, non ten pedestal. E malia a non telo, pódese dicir que é un cruceiro alto por mor da lonxitude do seu varal e da cruz.



Localización:
O terceiro exemplar deste tipo de cruceiro, atopámolo en Goente, fronte a Igrexa Parroquial e na outra banda da estrada As Pontes-Coruña.

Gradas:
Ten dúas gradas cadradas, posiblemente de cemento, pois non se pode apreciar ben sen entrar na finca e estaba pechada no momento de facer a foto.

Pedestal:
Este exemplar carece de pedestal, e o varal ou fuste apoia directamente nas gradas.

Varal:
Alto varal de sección cadrada e con chafrán nas beiras, remata nunha moldura de onde sae un anaco de sección cadrada, duns 15 a 20 cm baixo o capitel.

Capitel:
De aspecto alto por mor da sección cadrada á que fixemos anteriomente referencia, leva unha moldura cadrada na parte inferior, outra maior enriba e remata noutra cadrada aínda máis grande ca anterior.

Cruz:
Exemplar grande e estilizado de cruz, sen imaxes, de sección cadrada con chafrán. Os brazos horizontais e o superior florenzados no seu remate.



Con este exemplar rematamos os artigos sobre os cruceiros, quedaría outro cruceiro de fibra-cemento pola Santa do Carballo, pola pista que vai aos Pedregás, na casa do Sr. Ferreiro, mais non teño foto nin o vin. Sei da súa existencia por referencias.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.

PATRIMONIO PONTÉS XLII

Seguindo cos cruceiro de fibra-cemento, hoxe imos con outro exemplar que está situado moi preto da miña casa, no lugar dos Loureiros. Na finca que pertence a Dona Carmen Rivas (Mucha), mestra xubilada do Colexio da Magdalena. A foto que teño está sacada dende a pista e non é moi boa. Esta finca pertenceu no seu día a Evaristo (o da gasolineira) e foi el quen o mandou erixir. A súa construción é similar ao da Santa do Carballo que vimos no artigo anterior.

CRUCEIRO DE FIBRA-CEMENTO DE OS LOUREIROS (Casa de Mucha)



Exemplar, que coma no caso do da Santa do Carballo, está feito en fibra-cemento e que no seu día tamén estaba pintado de branco todo el. A feitura é moi similar tamén, parece saído do mesmo molde.

Localización:
Situado na finca particular de Dona Carmen Rivas (Mucha), no lugar de Os Loureiros, na marxe esquerda segundo se sube polo pista.

As Gradas:
Componse de tres gradas cadradas, da mesma altura. A primeira e maior, que fai de plataforma ou soleira, medio soterrada.

Pedestal:
É un exemplo de un pedestal tronco-piramidal cuadrangular e liso, isto é, sen relevos nin inscricións. Lixeiramente achafranado na súa parte superior.

Varal:
O varal ou fuste é cuadrangular no seu inicio e no seu remate; leva chafrán pronunciado nas esquinas, conferíndolle un aspecto case de octogonal, aínda que non o é.
Non leva inscricións nin relevos, é dicir, é liso.

Capitel:
Neste caso temos a reprodución dun capitel típico dos cruceiros da nosa zona, isto é, con volutas angulares e anxos alados no medio das mesmas. Con molduras superiores e inferiores, máis pronunciada e máis grosa a superior.

A Cruz:
Temos unha cruz cilíndrica, delgada e alta

Cruz anverso, O Cristo:
Atopamos unha imaxe dun Cristo un pouco máis grande en tamaño co da Virxe.
Leva enriba, sen cartela de INRI, con coroa, melena e barba, cos ollos pechados, mans semipechadas, tres cravos, pano de pureza con cordón atado á dereita e pé dereito sobre do esquerdo.

Cruz reverso, A Virxe:
Neste caso a Virxe representada é unha Soidade, con manto que lle cubre da cabeza ata os pés. Estes van apoiados nunha peaña semiesférica que sobresae da cruz.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.

PATRIMONIO PONTÉS XLI

Hoxe imos comezar este apartado dentro dos cruceiros e que é o dos cruceiros de fibra-cemento. Contamos con catro exemplares no noso concello dos que teño coñecemento. O de hoxe é o da Santa do Carballo, ao pé da estrada Ferrol-Lugo. A diferencia cos outros cruceiros é a súa finalidade, estes teñen como finalidade ornamentar unha finca e a intención relixiosa do dono que o mandou facer.

CRUCEIRO DA SANTA DO CARBALLO (Casa de Amador de Sexe):

Exemplar realizado en fibra-cemento a imitación dos cruceiros en pedra. Trátase dun cruceiro monocromado e completo, é dicir, pintado dunha soa cor, branco, e que consta de gradas, pedestal, varal, capitel, cruz anverso co Cristo e cruz reverso coa Virxe. Está moi ben conservado e con aspecto de estar pintado recentemente (cando fixen a foto, xa hai uns anos).

Localización:

Situado na finca particular de D. Amador López Fresco, no lugar da Santa do Carballo, na marxe esquerda na dirección Ferrol-Rábade.

As Gradas:

Componse de tres gradas cadradas, da mesma altura. A primeira e maior, que fai de plataforma ou soleira, medio soterrada.

Pedestal:

É un exemplo de un pedestal tronco-piramidal cuadrangular e liso, isto é, sen relevos nin inscricións. Lixeiramente achafranado na súa parte superior.

Varal:

O varal ou fuste é cuadrangular no seu inicio e no seu remate; leva chafrán pronunciado nas esquinas, conferíndolle un aspecto case de octogonal, aínda que non o é.

Non leva inscricións nin relevos, é dicir, é liso.

Capitel:

Neste caso temos a reprodución dun capitel típico dos cruceiros da nosa zona, isto é, con volutas angulares e anxos alados no medio das mesmas. Con molduras superiores e inferiores, máis pronunciada e máis grosa a superior.

A Cruz:

Temos unha cruz cilíndrica, delgada e alta

Cruz anverso, , O Cristo:

Atopamos unha imaxe dun Cristo un pouco máis grande en tamaño co da Virxe.

Leva enriba, cartela de INRI, baixo dela, un Cristo con coroa, melena e barba, cos ollos pechados, mans pechadas, tres cravos, pano de pureza con cordón atado á dereita e pé dereito sobre do esquerdo.

Cruz reverso, A Virxe:

Neste caso a Virxe representada é unha Soidade, con manto que lle cubre da cabeza ata os pés. Estes van apoiados nunha peaña semiesférica que sobresae da cruz.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.

PATRIMONIO PONTÉS XL

Rematamos o ano vello cos cruceiros incompletos e imos comezar o ano novo rematando cos cruceiros completos, pois quedárame un sen relacionar xa que é de recente colocación nunha finca particular, na parroquia de Ribadeume. E quédannos os cruceiros de fibra-cemento, dos que tamén temos algún exemplar no concello e con eles remataremos estes artigos relativos aos nosos cruceiros ponteses.

CRUCEIRO DE RIBADEUME-CASA DE D. OLEGARIO CORRAL PICO

Atopámonos cun cruceiro de recente construción (as fotos son de setembro de 2021) e erixido nunha finca particular, na casa de D. Olegario Corral Pico, en Ribadeume, na marxe dereita segundo se vai de As Pontes e moi próximo ao Cruceiro de Ribadeume.

As Gradas:
Leva unha soleira de pedra, semi-soterrada, e que fai o efecto dunha grada inicial.
Ten dúas gradas de pedra moi ben definidas e apoiadas na soleira anterior.

O Pedestal:
É un prisma cuadrangular, moi escociado na parte superior. Nas catro caras laterais levan coma un marco en cor máis escura e no centro gravadas catro cruces patadas de cor máis escura coma o marco.

O Varal ou Fuste:
É un varal cuadrangular con chafrán o que lle dá aspecto de octogonal, sen selo. Leva coma unha faixa ou marco todo arredor e de abaixo a arriba.

O Capitel:
Con catro anxos alados en canda súa esquina e ben traballados. Na parte inferior unha moldura curva e na superior unha recta. Está ben proporcionado en relación ao resto do cruceiro.

A Cruz:
Ao igual co varal é unha cruz de sección cadrangular, con chafrán e marco ao longo dos brazos, similar ao varal. Os remates dos brazos superiores rematados a xeito de roseta, mais moi recta.

O Cristo:
De pequeno tamaño, aínda que proporcionado ao cruceiro. Cartela de INRI, grande na parte superior da cruz. Coroa de espiñas, pano de pureza anoado á esquerda. Mans abertas con un cravo en cada unha. Pé dereito sobre o esquerdo e un cravo atravesando aos dous. Faccións e corpo moi traballado.

A Virxe:
Non puiden fotografar esta parte, mais semella unha imaxe, apoiada nunha peaña, con manto ata os pés.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.