Archivo por meses: abril 2023

PATRIMONIO PONTÉS LVI

Dentro do noso casco urbano e fóra xa da Vila, tamén contamos con algún exemplar de cruz riscada no lintel da porta. Posiblemente antano, houbera moitos máis casos pero coas restauracións e novas edificacións (tirando as existentes) desaparecerían, Nesta ocasión contamos cun exemplar ben conservado.

CRUZ RISCADA NA CASA DE VILABOY, HOXE DE MANOLO ARES, NO Nº 18 DO REGO DO MUÍÑO.

No lintel da porta da casa que fora noutrora de Vilaboy e, hoxe, do xenro, Manuel ou Manolo Ares para os veciños, atopamos esta cruz riscada. É outro exemplo, dos poucos que hai no casco urbano, de cruz riscada no lintel da porta de acceso. Vai acompañada dunha inscrición relativa ao mestre construtor da casa, aos donos e a data de edificación. Na actualidade, para facilitar a súa lectura, esta inscrición está pintada de cor negra e di así:

MEISO (=ME HIZO) JOSE CABADA. PA-
RA ANTONIO BOUZA Y CASILDA. 1882

É unha cruz pequena, de brazos superiores curtos e case que iguais. Na parte baixa do brazo maior vertical leva unha base a xeito triangular.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.

PATRIMONIO PONTÉS LV

Trasladámonos hoxe a Bermui, parroquia de recente incorporación ao noso concello, e digo recente pero xa pasaron 40 anos da súa incorporación, concretamente o 16 de xaneiro de 1983 formalizouse dita incorporación, non so foi Bermui, tamén o foron: Ribadeume, San Pedro de Eume, Goente, A Faerira, Espiñaredo e San Xoán do Seixo (Seoane).

CRUZ RISCADA NA CASA Nº 1 DO LUGAR DE TRAS DO FEAL-BERMUI

No lugar de Tras do Feal-Bermui, na casa Nº 1, atopamos esta cruz riscada que, coma moitas delas, vai acompañada de inscrición. Está situada no lintel da porta de acceso á vivenda. A cruz é latina, brazos desiguais, cunha calidade de feitura media ao igual ca inscrición. Vai situada na parte superior do lintel. Os brazos semellan estar potenzados, mais non moi ben logrados estes remates. A inscrición refírese ao ano e tampouco está moi ben escrita, xa que a palabra AÑO, a letra A e a Ñ debe ser toda unha. Tamén a preposición “de” está escrita en minúscula e dando a sensación de que foi feita posteriormente.

A Ñ O d e 1 9 0 8

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.

PATRIMONIO PONTÉS LIV

Preto do Aparral, concretamente na Pedrafita, atopámonos esta cruz feita con moito esmero. Onde tamén puidemos ver un exemplar de reloxo de sol, elemento tamén do noso patrimonio pontés descoñecido.

CRUZ RISCADA NA CASA Nº 7 DA PEDRAFITA

Na casa que ten o número 7 da Pedrafita e no dintel da porta atopamoa esta cruz. Na casa propiedade de D. Benedito Filgueiras López. É unha cruz de tipo latino con dúas particularidades con respecto ás outras máis correntes: A primeira, é o brazo vertical superior que é moito máis longo cos horizontais; a segunda, é o remate do brazo vertical inferior que acaba a xeito potenzado.

Sitúase esta cruz no medio do dintel da porta da casa. É unha cruz simple, ben lograda e feita con finura e curiosidade. Cando estabamos a ollar esta cruz atopámonos cun exemplar de reloxo de sol, pertencente á mesma casa e citado no Nº 3 da revista Hume no artigo “Os reloxos de sol no concello de As Pontes de García Rodríguez”.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.

PATRIMONIO PONTÉS LIII

Damos un salto no espazo do noso concello e imos ao Aparral, concretamente ao Aparral de Abaixo, onde a carón da pista atopámonos cun cruceiro de tipo incompleto e que contén unha pequena cruz riscada.




CRUZ RISCADA NO CRISTO DO APARRAL DE ABAIXO

Atopei esta cruz riscada ollando o cruceiro de tipo incompleto (ou “Cristo”) existente no cruce de camiños entre a pista do Aparral a Piñeiro e a que vai ao Tarrao. Na marxe dereita de dita pista indo dende As Pontes e ao pé doutro camiño que vai ao Aparral de Abaixo.


É unha pequena cruz riscada na parte onde comeza, aproximadamente, o brazo vertical inferior de dito cruceiro.


É unha cruz de tipo latina e simple. O tamaño é o común na maioría destas cruces riscadas.


É unha cruz dentro doutra cruz (cruceiro).

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.

CELEBREMOS LA PASCUA

Escrito pastoral del obispo diocesano con motivo de la fiesta de Pascua 2023

Mondoñedo-Ferrol, 9 de abril de 2023

Mi abuela Marce tenía una costumbre curiosa. Lectora voraz, le gustaba comenzar los libros por el primer capítulo e, inmediatamente, leía el último. De esta manera, decía que tenía ya toda la trama de la novela en su cabeza y podía leer el resto del libro sin el nerviosismo y la intriga propia de muchas lecturas, y se podía fijar mucho mejor en los detalles de la obra sacando así mucho más jugo a lo descrito por el escritor.

Celebramos hoy el día de Pascua. En las lecturas de la eucaristía de este día hay un mandato de Jesús a sus discípulos al descubrirle resucitado: “Volved a Galilea”, es decir, volved donde comenzó todo y releed todo desde este final que ya conocéis: su pasión, muerte y resurrección. La fiesta de la Pascua es una invitación a leer toda nuestra existencia desde la Pascua, que es el final de nuestro libro y de la historia.

Me parece un ejercicio necesario en la vida de los creyentes: desde la Pascua todo adquiere un significado nuevo, un horizonte distinto, una profundidad mayor, una esperanza fundante, un sentido más hondo. La Pascua de Jesús es la victoria sobre la muerte, salvándonos así de la oscuridad y del abismo de la existencia. Bajando Jesús a la oquedad de la muerte la ha llenado con su amor y, de esa manera, ha desatado el nudo gordiano que nos ataba dramáticamente al miedo y al vacío.

Verlo todo desde la Pascua es un ejercicio sano que nos produce paz y gozo interior. El gozo y la paz que son la consecuencia de descubrir la vida, el mundo y sus misterios con una nueva luz. Porque la Pascua es la fiesta de la luz que nos posibilita, como la auténtica luz, el encuentro con las personas y con Dios, el conocimiento auténtico, el acceso a la realidad verdadera de las cosas. Verlo todo desde la Pascua nos permite conocer mejor el sentido del mundo, descubrir de dónde viene y a dónde va, cuál es su misterio más profundo y el del ser humano que en él habita.

Por eso, es hermoso celebrar cada año la fiesta de la Pascua y ofrecer al mundo esta luz que nace de este día. Una luz que es capaz de engendrar una nueva creación, que es lo que realmente acontece en este primer día de la semana en el que nos encontramos. De la Pascua surge una “fuerza de vida imparable” que, por otra parte, necesitamos y ansiamos para reconstruir este mundo deshecho e inhumano. Una vida provocadora, inserta ya en esta historia, que se visibiliza en tantos brotes de resurrección que se nos esconden pero que existen.

Durante estos días colocaremos en todas nuestras iglesias un cirio pascual que representa a Jesucristo resucitado. De esta manera se nos recuerda esta certeza: hemos sido iluminados por Cristo. En el bautismo recibimos su luz y descubrimos unos ojos nuevos para iluminar las cruces de nuestro mundo, el silencio del dolor, la negación del pecado.

Al comentar este hecho, el papa Benedicto nos decía: “La luz de la vela ilumina consumiéndose a sí misma. Da luz dándose a sí misma. Así, representa de manera maravillosa el misterio pascual de Cristo que se entrega a sí mismo, y de este modo da mucha luz. Por otra parte, la luz de la vela es fuego. El fuego es una fuerza que forja el mundo, un poder que transforma. Y el fuego da calor. También en esto se hace nuevamente visible el misterio de Cristo. Cristo, la luz, es fuego, es llama que destruye el mal, transformando así al mundo y a nosotros mismos”. Os invito a “volver a Galilea” desde esta luz nueva que nos llena de esperanza y fuerza. ¡Feliz Pascua de Resurrección! ¡Feliz vida nueva!

Vuestro hermano y amigo.

Imagen del Resucitado en As Pontes 2023

PATRIMONIO PONTÉS LII

Imos ao lugar de Gondré, que pertence á parroquia de Santa María de As Pontes. Atopámonos cun conxunto de cruces, concretamente catro

CRUCES RISCADAS NA CASA DO CAZADOR DO MARIÑANO-GONDRÉ



Estas catro cruces riscadas están situadas na segunda edificación, á dereita, segundo se entra no lugar do Mariñao, pertencente a Gondré.


Son un conxunto de catro cruces riscadas situadas na pedra da soleira da fiestra. Son cruces pequenas e de brazos case que iguais, potenzadas.


Aproximadamente no medio da pedra temos tres xuntas e seguidas, a da esquerda (segundo se mira) é a máis grande; a do medio é a máis pequena, e a da dereita é un chisco máis pequena ca da esquerda e máis grande ca do medio.


Xusto debaixo da do medio temos outra de tamaño semellante á máis grande das de enriba.


O material é pedra de ollo de sapo.
A casa é coñecida pola do Cazador do Mariñao, D. José Alejandro Otero Picos.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.

PATRIMONIO PONTÉS LI

Seguimos en Somede, nesta ocasión no lugar de Os Campos. Nunha casa que sería de estudo por algunhas das súas características, concretamente pola porta (semella medieval) en arco e algunha das súas pedras.



CRUZ RISCADA NO LUGAR DE CAMPOS-SOMEDE



No lugar de Campos, na parroquia de Somede, nunha casa da dereita da estrada. Neste sitio hai un grupo de casas e nunha que fai esquina e pola parte da tras da mesma está situada esta cruz. A casa xa está ruinosa e non se entra.
Chamou a miña atención por ser a única que atopei ata o de agora cabeza abaixo, isto é, en posición invertida. Descoñezo a causa real de dita posición, aínda que especulando poden ser varias: A primeira, e que se aproveitara a pedra doutro lugar e se invertida, posiblemente do lintel dunha porta. A segunda, que imite á cruz de San Pedro. A terceira, que fose posta neste xeito adrede con algún fin esotérico (mais esta última e divagación pola miña parte). Eu inclínome pola segunda, que sexa a cruz de San Pedro.


É unha cruz de brazos desiguais, é dicir, de tipo latina. Polo remate dos brazos, patada (rematada a xeito triangular). Está invertida, tendo o brazo curto cara abaixo e o longo cara arriba. Lembra a cruz de San Pedro na posición, agás polo remate dos brazos; mais a de San Pedro é unha cruz chamada capitata invertida, isto é, de tipo latina –brazos desiguais- con remate dos mesmos en forma recta e co brazo curto cara abaixo, por ser deste xeito como martirizaron a San Pedro en Roma, de aí o seu nome.


Dentro das cruces riscadas que teño observado, esta representa unha das de maior tamaño, tendo os brazos verticais uns 36cm. e os horizontais 30cm.


O que non se pode negar e que é especial e rara.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.