Seguindo cos cruceiro de fibra-cemento, hoxe imos con outro exemplar que está situado moi preto da miña casa, no lugar dos Loureiros. Na finca que pertence a Dona Carmen Rivas (Mucha), mestra xubilada do Colexio da Magdalena. A foto que teño está sacada dende a pista e non é moi boa. Esta finca pertenceu no seu día a Evaristo (o da gasolineira) e foi el quen o mandou erixir. A súa construción é similar ao da Santa do Carballo que vimos no artigo anterior.

CRUCEIRO DE FIBRA-CEMENTO DE OS LOUREIROS (Casa de Mucha)

Exemplar, que coma no caso do da Santa do Carballo, está feito en fibra-cemento e que no seu día tamén estaba pintado de branco todo el. A feitura é moi similar tamén, parece saído do mesmo molde.

Localización:
Situado na finca particular de Dona Carmen Rivas (Mucha), no lugar de Os Loureiros, na marxe esquerda segundo se sube polo pista.

As Gradas:
Componse de tres gradas cadradas, da mesma altura. A primeira e maior, que fai de plataforma ou soleira, medio soterrada.

Pedestal:
É un exemplo de un pedestal tronco-piramidal cuadrangular e liso, isto é, sen relevos nin inscricións. Lixeiramente achafranado na súa parte superior.

Varal:
O varal ou fuste é cuadrangular no seu inicio e no seu remate; leva chafrán pronunciado nas esquinas, conferíndolle un aspecto case de octogonal, aínda que non o é.
Non leva inscricións nin relevos, é dicir, é liso.

Capitel:
Neste caso temos a reprodución dun capitel típico dos cruceiros da nosa zona, isto é, con volutas angulares e anxos alados no medio das mesmas. Con molduras superiores e inferiores, máis pronunciada e máis grosa a superior.

A Cruz:
Temos unha cruz cilíndrica, delgada e alta

Cruz anverso, O Cristo:
Atopamos unha imaxe dun Cristo un pouco máis grande en tamaño co da Virxe.
Leva enriba, sen cartela de INRI, con coroa, melena e barba, cos ollos pechados, mans semipechadas, tres cravos, pano de pureza con cordón atado á dereita e pé dereito sobre do esquerdo.

Cruz reverso, A Virxe:
Neste caso a Virxe representada é unha Soidade, con manto que lle cubre da cabeza ata os pés. Estes van apoiados nunha peaña semiesférica que sobresae da cruz.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.

Rematamos o ano vello cos cruceiros incompletos e imos comezar o ano novo rematando cos cruceiros completos, pois quedárame un sen relacionar xa que é de recente colocación nunha finca particular, na parroquia de Ribadeume. E quédannos os cruceiros de fibra-cemento, dos que tamén temos algún exemplar no concello e con eles remataremos estes artigos relativos aos nosos cruceiros ponteses.

CRUCEIRO DE RIBADEUME-CASA DE D. OLEGARIO CORRAL PICO

Atopámonos cun cruceiro de recente construción (as fotos son de setembro de 2021) e erixido nunha finca particular, na casa de D. Olegario Corral Pico, en Ribadeume, na marxe dereita segundo se vai de As Pontes e moi próximo ao Cruceiro de Ribadeume.

As Gradas:
Leva unha soleira de pedra, semi-soterrada, e que fai o efecto dunha grada inicial.
Ten dúas gradas de pedra moi ben definidas e apoiadas na soleira anterior.

O Pedestal:
É un prisma cuadrangular, moi escociado na parte superior. Nas catro caras laterais levan coma un marco en cor máis escura e no centro gravadas catro cruces patadas de cor máis escura coma o marco.

O Varal ou Fuste:
É un varal cuadrangular con chafrán o que lle dá aspecto de octogonal, sen selo. Leva coma unha faixa ou marco todo arredor e de abaixo a arriba.

O Capitel:
Con catro anxos alados en canda súa esquina e ben traballados. Na parte inferior unha moldura curva e na superior unha recta. Está ben proporcionado en relación ao resto do cruceiro.

A Cruz:
Ao igual co varal é unha cruz de sección cadrangular, con chafrán e marco ao longo dos brazos, similar ao varal. Os remates dos brazos superiores rematados a xeito de roseta, mais moi recta.

O Cristo:
De pequeno tamaño, aínda que proporcionado ao cruceiro. Cartela de INRI, grande na parte superior da cruz. Coroa de espiñas, pano de pureza anoado á esquerda. Mans abertas con un cravo en cada unha. Pé dereito sobre o esquerdo e un cravo atravesando aos dous. Faccións e corpo moi traballado.

A Virxe:
Non puiden fotografar esta parte, mais semella unha imaxe, apoiada nunha peaña, con manto ata os pés.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.

Se mo permitides quixera aproveitar, antes do artigo, para desexar un feliz ano 2023, desexar que sexa un ano para recuperar a paz nos países en conflito, desexar que remate calquera tipo de violencia, desexar cordura aos que nos gobernan, desexar que algo que é básico e elemental en toda sociedade impere para sempre, pois con el solucionaríanse a maioría dos problemas e estou a falar do “respecto”, algo que os nosos maiores trataron de inculcarnos dende que éramos nenos e algo do que adoece a nosa sociedade. Feliz Ano 2023!

E rematamos hoxe co apartado dos cruceiros incompletos e ímonos trasladar ao lugar do Caneiro, onde ao pé da súa Igrexa atopámonos con este curioso exemplar.

CRUCEIRO DO CANEIRO-IGREXA

Localización:
No fronte da Igrexa do Caneiro e preto da pista atópase este exemplar de cruceiro, concretamente no campeiro que conforma o adro da Igrexa.

Plataforma:
A plataforma está composta de dúas gradas visibles, aínda que unha terceira e que faría de soleira podería atoparse debaixo da herba que hai no lugar, pois pola cara que dá a Igrexa pódese observar algún resto de pedra.
As gradas son de cachotería de ollo de sapo e obsérvase deterioro nelas. Na superior e baixo o pedestal unha soa pedra de base cadrada na que encaixa o pedestal.

Pedestal:
Tanto o pedestal coma varal, capitel e cruz son de granito. É de base cadrada e prismática, con escocia moi pronunciada nas súas catro caras e logo outra vez prismática cadrada con chafrán.

Varal:
De sección cadrada con con chafrán nas arestas. É un varal alto e groso, máis ancho na base e estreita á medida que ascende.
Tanto no pedestal coma no varal non se observa inscrición ningunha a simple vista, aínda que está cuberto polo mofo, máis no fronte que dá á pista e que sería a cara onde podería levalas.

Capitel:
O capitel é tronco-piramidal cadrado, invertido e “escalonado”. Raro exemplar no noso Concello é, á vez, fermoso no seu conxunto, aínda que sobrio. Enriba do varal, no encaixe de ambos, sobresae unha moldura tamén cadrada e ancha.

Cruz:
É de sección cadrada tamén, alta e rexia. Tanto no anverso coma no reverso leva círculos en relevo e que van diminuíndo en tamaño cara o centro da mesma, onde hai un círculo un pouco máis grande. O brazo vertical leva seis círculos sen contar o central, e van de abaixo a arriba, de menor a maior tamaño e logo de maior a menor na parte inferior.

É un cruceiro sen inscricións, coma xa comentei, e sen imaxes; mais non deixa de ser un fermoso exemplar rexio e forte, agás na súa base, as gradas. Non estaría demais anotalo dentro daqueles que precisan restauración para que non acabe caendo e rompendo.

Texto e foto aportados por Xose María López Ferro, Cronista Oficial do Concello de As Pontes e director do Museo Etnográfico Monte Caxado, a quen agradecemos a súa colaboración.